Van PFAS-houdend blusschuim naar PFAS-vrij blusschuim

Transitie maken is lastig, maar noodzakelijk.

Veel klanten van KWA gebruiken nog PFAS-houdend blusschuim[1]. Dit blusschuim wordt ingezet bij calamiteiten en brandweeroefeningen, wanneer een brand niet met water beheerst of geblust kan worden. De meeste mensen denken dan snel aan de zwaardere industrie. Maar wist u dat ook minder complexe bedrijven kunnen beschikken over PFAS-houdend blusschuim?

Zo wordt er soms ook een schuimvormend middel in sprinklerinstallaties toegepast. Dit betekent dat onder andere ook bij de op- en overslag bedrijven van bepaalde brandgevaarlijke producten PFAS-houdende toepassingen aanwezig kunnen zijn.

Slecht voor milieu

Ondanks dat PFAS-houdend blusschuim een zeer effectief middel is voor de brandweer en het bedrijfsleven, is dit blusschuim ook heel slecht voor het milieu en de gezondheid. Op steeds meer brandweeroefenplaatsen en andere plaatsen waar geblust is met schuim zijn dan ook al grote bodemverontreinigingen aangetroffen.

Vanwege de schadelijkheid van PFAS[2] voor de mens en milieu geldt momenteel al een verbod voor PFOS en PFOA (beiden een individuele PFAS-verbinding) en naar verwachting gaat de komende jaren voor meerdere PFAS-verbindingen een verbod gelden. De Europese Chemicaliën Agentschap (ECHA) heeft in 2021 een eerste stap gezet naar een Europees verbod op alle PFAS-verbindingen. Naar verwachting is dit verbod op z’n vroegst van kracht eind 2025.

Overstap naar PFAS-vrij blusschuim

Dit betekent dat bedrijven in de komende jaren dus moeten overstappen naar PFAS-vrij blusschuim. Dit zal geen eenvoudig klus zijn, omdat bedrijven moeten gaan uitzoeken hoe het bestaande schuim verwijderd kan worden en welk blusmiddel dan toegepast gaat worden. Dit kan een behoorlijke financiële uitdaging zijn. Zeker als alles vervangen moet worden en oud schuimconcentraat afgevoerd moet worden. En als niet alles vervangen hoeft te worden dan kan het nog lastig zijn om bestaande onderdelen vrij van PFAS te krijgen. Wat doet u bijvoorbeeld met de sprinklerleidingen, als hier schuimresten en resten PFAS in aanwezig zijn?

Bij deze lastige keuze zijn bedrijven er nog niet. Want bedrijven moeten ook keuzes gaan maken voor het nieuwe type blusschuim. Het nieuwe type blusschuim moet wel in voldoende mate de brand kunnen blussen en het nieuwe type blusschuim moet geen negatieve gevolgen hebben voor de omgeving.

Niet dezelfde werking

Blusschuimproducenten geven aan dat op dit moment de meeste fluorvrije schuimen geen ‘drop-in’-vervanging zijn van het voorheen gebruikte PFAS schuimconcentraat, omdat niet alle schuimconcentraten dezelfde fysische eigenschappen en dezelfde blussende werking hebben. Zo bestaat de mogelijkheid dat een bedrijf verschillende type brandbare producten bezit die niet met hetzelfde type blusschuim geblust kunnen worden.

Goed is om te weten dat de brandpreventiebranche al geruime tijd in overleg is met het bedrijfsleven om samen te zoeken naar oplossingen. Echter zijn voor het vinden van oplossingen niet alleen financiële middelen nodig, maar ook tijd om goed afgewogen keuzes te kunnen maken.

Handreiking voor transitie

Door het Landelijk Expertise Centrum industriële veiligheid is een management of change (MOC) handreiking opgesteld voor deze blusschuimtransitie. Deze handreiking vormt een goede basis om als bedrijf vorm te geven aan deze transitie. Hier vindt u meer informatie.

KWA ondersteunt momenteel diverse bedrijven met PFAS-gerelateerde vraagstukken. Deze vraagstukken gaan onder andere over bodemverontreinigingen met PFAS, afvalwaterbehandelingen met PFAS-houdend (afval)water, blusschuimtransitie m.b.t. sprinklerinstallaties, blootstelling gevaarlijke stoffen en tot slot het op hoogte blijven van de wet- en regelgeving over PFAS.

Mocht u vragen hebben over de blusschuimtransitie of heeft u andere PFAS-gerelateerde vragen, dan kunt u contact opnemen met onze adviseurs.

[1] volgens RIVM :PFAS hebben handige eigenschappen: ze zijn onder andere water-, vet- en vuilafstotend. Ze zitten in verschillende producten. Bijvoorbeeld in smeermiddelen, voedselverpakkingsmaterialen, blusschuim, anti-aanbaklagen van pannen, kleding, textiel en cosmetica. Ook worden ze gebruikt in verschillende industriële toepassingen en processen.

[2] Per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) zijn chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt en komen van nature niet in het milieu voor. Voorbeelden van PFAS zijn GenX, PFOA (perfluoroctaanzuur)(perfluoroctaanzuur) en PFOS (perfluoroctaansulfonaten)(perfluoroctaansulfonaten).