Help! Mijn bodemenergiesysteem zorgt voor een koudeoverschot

Bodemenergie is een bewezen techniek in Nederland om gebouwen mee te verduurzamen. Hoe werkt het? In de zomer wordt grondwater uit de bodem opgepompt om direct gebouwen mee te koelen. Het opgewarmde grondwater wordt daarna opgeslagen in de bodem.

In de winter, als de warmtevraag hoog is, wordt het opgewarmde grondwater weer uit de bodem onttrokken, om te gebruiken als bron voor de warmtepomp voor gebouwverwarming en warm tapwater.

Het afgekoelde grondwater gaat vervolgens weer terug in de bodem en kan in de volgende koelperiode weer worden benut. De bodem en het grondwater wordt daarmee gebruikt als een thermisch buffer. Deze thermische buffer is onder grote delen van Nederland beschikbaar.

^{In de illustratie ziet u onze dienstverlening uitgelegd.} 

Beperkt koudeoverschot is toegestaan

Bodemenergiesystemen worden ontworpen met een verwachte levensduur van circa 50 jaar. Om duurzaam gebruik te maken van de bodem wordt in de vergunning Waterwet vaak gestuurd op een energiebalans in de bodem. Dit betekent dat een bodemenergiesysteem jaarlijks evenveel warmte als koude uit de bodem onttrekt en eraan toevoegt.

Sinds 2013 is het toegestaan om (beperkt) meer koude aan de bodem toe te voegen, dan er aan te onttrekken, ook wel een koudeoverschot genoemd. Een koudeoverschot is vergunbaar mits technisch goed onderbouwd en het de naburige systemen niet negatief beïnvloed. Het opbouwen van juist een warmteoverschot in de bodem is bij wet niet toegestaan.

Let op bij oudere systemen

Er zijn in Nederland inmiddels een flink aantal bodemenergiesystemen actief. Deze systemen functioneren niet altijd volgens voorschriften uit de vergunning Waterwet ten aanzien van energiebalans in de bodem. Regelmatig is er een discrepantie tussen het vergunde ontwerp en de vraag aan warmte en koude in de gebouwen. Met name voor de wat oudere systemen geldt dat de warmte- en koudevraag anders is, dan vooraf is ingeschat.

Misschien nodig om vergunning te wijzigen

Een veel voorkomend voorbeeld is dat de warmtevraag groter is dan de koudevraag, waardoor een te groot koudeoverschot in de bodem is ontstaan. Hiermee zijn eigenaren in overtreding, als ze hiervoor geen specifieke vergunning hebben. Er is dan een aanpassing van het bodemenergiesysteem of het gebruik ervan nodig. Dit is niet altijd haalbaar. Een alternatief is om de huidige vergunning Waterwet te laten wijzigen, waarmee een koude-overschot wordt toegestaan.

KWA stelt wijzigingsaanvragen voor een koudeoverschot op. Hiervoor moet een actualisatie van omgevingsaspecten worden uitgevoerd, waarop het bestaande bodemenergiesysteem, inclusief beoogd koudeoverschot, effect kan hebben. Sinds de oorspronkelijk afgifte van de vergunning, kunnen er bijvoorbeeld nieuwe bodemenergiesystemen of onttrekkingen in de omgeving zijn bijgekomen of zijn er wettelijke beschermingsgebieden en objecten gewijzigd.

Toekomstige situatie in beeld brengen

Daarnaast wordt met behulp van modelberekeningen de temperatuurverdeling in de bodem berekend. Eerst wordt in beeld gebracht hoe groot de omvang is van het ontstane koudeoverschot, als gevolg van het gebruik van het systeem in de afgelopen jaren. Vervolgens wordt ook de toekomstige situatie in beeld gebracht, waarin het beoogde koude-overschot is meegenomen in de berekening. De berekende effecten worden vervolgens gebruikt om te toetsen of grondwatergebruikers in de omgeving hinder ondervinden van het ontstane en beoogde koude-overschot.

Ook wordt getoetst of de installatie zelf geen ontoelaatbare negatief effect ondervindt, van het langjarig creëren van een koude-overschot in de bodem.  Blijkt er geen ontoelaatbare hinder voor de installatie en de omgeving, dan is het verkrijgen van een vergunning voor een koudeoverschot haalbaar.

Specialisten helpen u verder

Heeft u ook te maken met een bodemenergiesysteem dat een koudeoverschot in de bodem veroorzaakt? En opereert het systeem hierdoor niet meer binnen de vergunningvoorschriften? De specialisten bodemenergie van KWA helpen u verder bij het opstellen van de benodigde wijzigingsaanvraag.

Bekijk ook: